In de Nota Grondbeleid 2023-2026 wordt uitgegaan van situationeel grondbeleid waarbij per initiatief/ontwikkeling wordt gekozen welke vorm van grondbeleid door de gemeente wordt gehanteerd: actief of faciliterend. Waar nodig wordt gekozen voor een actieve gemeentelijke rol. Hiernaast wordt er ook ruimte geboden voor initiatieven vanuit de markt.
Voor de ontwikkelingen waarbij de gemeente actief betrokken is en 100% regie heeft stelt de gemeente eigen (actieve) grondexploitaties (hierna GREXen) op. Hierbij wordt rekening gehouden met de voorgeschreven richtlijnen van de Commissie Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeente (hierna BBV). Het BBV definieert GREXen als volgt:
“Grondexploitaties zijn gronden die zich in een transformatieproces bevinden waarbij in bezit zijnde grond en (eventueel) aanwezige opstallen worden omgevormd naar bouwrijpe grond, met als oogmerk (opnieuw) te worden bebouwd.”
Daarnaast bewegen andere partijen zich op de grondmarkt waardoor ook instrumenten voor het faciliterende grondbeleid kunnen worden ingezet. De nieuwe Omgevingswet (Ow) maakt kostenverhaal via omgevingsplan, het projectbesluit of de omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit mogelijk. Daarnaast kunnen eisen worden gesteld aan bijvoorbeeld woningbouwprogrammering, fasering of de inrichting van de openbare ruimte.